ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΤΕ? ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΦΟΡΜΑ ΣΑΣ

Η Αμοργός

Η Αμοργός είναι το ανατολικότερο νησί των Κυκλάδων και το 7ο σε μέγεθος του συμπλέγματος. Αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας με τα Δωδεκάνησα, καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στην Αστυπάλαια. Έχει έκταση 121 τ.χλμ. και το μήκος των ακτών του φτάνει τα 112 χλμ. Το έδαφός του είναι ορεινό και βραχώδες. Από τη μια η άγρια ομορφιά των ορεινών όγκων κι από την άλλη οι καταπράσινες κοιλάδες, χαρίζουν στο νησί μια μοναδική ομορφιά. Οι παραλίες της Αμοργού διακρίνονται για την καθαρότητά τους και όχι μόνο. Η φυσική τους ομορφιά σε συνδυασμό με το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου να δροσίζει την καυτή αμμουδιά και να βρέχει τα σκληροτράχηλα βράχια δημιουργούν το ιδανικό σκηνικό απόδρασης από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Χαρακτηριστικό του νησιού είναι ότι έχει δύο φυσικά λιμάνια. Το ένα στο κόλπο των Καταπόλων και το δεύτερο στην Αιγιάλη. Η Αμοργός λόγο της γεωγραφικής της θέσης, καθώς βρίσκονταν απέναντι από Ιονικές πόλεις (Έφεσος, Αλικαρνασσός, Μίλητος), υπήρξε ένας από τους πρώτους σταθμούς των Ιωνικών φύλων που πέρασαν στις Κυκλάδες. Τα ερείπια των τριών αρχαίων πόλεων, της Αρσεκίνης, της Αιγιάλης και της Μινώας, φανερώνουν σημαντικές πτυχές της ιστορικής διαδρομής του νησιού. Όπως και όλα τα Κυκλαδονήσια γνώρισε Ενετούς και Τούρκους κατακτητές και πολλές πειρατικές επιδρομές. Παρόλα αυτά το νησί διατήρησε τη ταυτότητά του και οι κάτοικοι την ιδιαίτερη κυκλαδίτικη κουλτούρα τους. Κάτι που φαίνεται ακόμη και σήμερα στην αρχιτεκτονική δόμηση της Χώρας και των χωριών, αλλά και στον τρόπο ζωής των κατοίκων. Φιλικοί κι εγκάρδιοι σε καλωσορίζουν στο τόπο τους και κάνουν ότι μπορούν για να περάσουν οι επισκέπτες τους αξέχαστες διακοπές. Γι’ αυτό και το νησί, προσελκύει κάθε χρόνο και περισσότερους επισκέπτες. Γιατί έχει φυσική ομορφιά, ιστορικό – αρχαιολογικό ενδιαφέρον, θρησκευτικά μνημεία, επιλογές διασκέδασης, περιπατητικές διαδρομές.

 

 

———————————————————————————————————————————————————————————————-

Η Αμοργός κατοικείται από το 4.000 π.χ. περίπου, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα στο λόφο Μουντουλιά, που δεσπόζει πάνω από το λιμάνι των Καταπόλων. Η 3η χιλιετία π.χ. είναι για την Αμοργό σημαντικότατη, καθώς ο
Κυκλαδικός πολιτισμός εξαπλώνεται στο νησί. Στις αρχές της 2ης χιλιετίας
π.χ. όμως, υποσκελίζεται από τον Μινωϊκό. Είναι η περίοδος κατά την οποία θα δημιουργηθεί και θα ανθίσει η Μινώα, το μυθικό θέρετρο του Μίνωα, πάνω στον λόφο της Μουντουλιάς. Ακολουθεί ο Μυκηναικός πολιτισμός, ενώ μετά το νησί θα εποικιστεί από κατοίκους της Νάξου, που θα ιδρύσουν την
Αρκεσίνη. Τον 7ο π.χ. αιώνα, στο νησί φτάνουν και Ίωνες από τη Σάμο, στην περιοχή της Μινώας, καθώς και έποικοι από τη Μίλητο, που ίδρυσαν την Αιγιάλη. Από τον 6ο π.χ. αιώνα, η Αμοργός γνωρίζει μία σημαντική οικονομική και πνευματική ακμή, καθώς εκμεταλλεύεται κατά τον καλύτερο τρόπο την γεωγραφική της θέση.

Στα κλασικά χρόνια παίρνει μέρος στην Αθηναική Συμμαχία και ακολούθως υπάγεται στο Μακεδονικό κράτος, το 337 π.χ., ενώ διατηρεί στενές σχέσεις και με τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου, μετά τη διάλυση της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας. Ως τμήμα της Επαρχίας της Ασίας της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, η Αμοργός γίνεται, εκτός από τόπος εξορίας επιφανών ρωμαίων αξιωματούχων, διάσημη για το κρασί και άλλα προϊόντα της. Τότε, οι Αμοργιανοί έγιναν γνωστοί για τους κόκκινους χιτώνες που κατασκεύαζαν από διάφανο ύφασμα και ονομάζονταν Αμόργεια ή Αμόργινα ή Αμοργίδες. Τους χιτώνες αυτούς παρακινεί η Λυσιστράτη, στο ομώνυμο έργο του Αριστοφάνη, να τους φορέσουν οι γυναίκες για να προκαλέσουν ερωτικά τους άντρες.

Με την ίδρυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το νησί έχει ήδη δεχτεί τους πρώτους χριστιανούς.
Η φθορά του Βυζαντίνου και η κυριαρχία των πειρατών στο Αιγαίο σπρώχνουν τον πληθυσμό στο εσωτερικό του νησιού, φαινόμενο που ολοκληρώνεται τον 9ο αιώνα.
Δύο αιώνες αργότερα, ιδρύεται η Μονή της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, από τον Αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό.
Το 1207, ήταν το πρώτο νησί των Κυκλάδων που πέρασε στη κυριαρχία των Φράγκων. Τη διοίκηση της Αμοργού ανέλαβε ο Ιερεμίας Γκίζης. Αργότερα πέρασε στα χέρια του Ενετού Μάρκου Σανούδου. Στα χρόνια που ακολούθησαν η Αμοργός γνώρισε πολλές καταστροφές και λεηλασίες από πειρατές, αλλά και από τους κατακτητές που διεκδικούσαν τα εδάφη της. Η διοίκηση του νησιού άλλαξε πολλές φορές, με την οικογένεια Γκίζη να πρωταγωνιστεί σε κάθε εξέγερση.
Το 1537 ο Τούρκος Νάυαρχος Μπαρμπαρόσα καταλαμβάνει το νησί. Στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν την Αμοργό και κατάφυγαν σε αλλα νησιά.
Με πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο τη Μονή της Χοζοβιώτισσας, οι Αμοργιανοί αναπτύσσονται οικονομικά, ώστε στην ελεύθερη πλέον Ελλάδα το νησί αριθμεί 3.500 κατοικους.

Η Αμοργός συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821 και ενώθηκε με την Ελλάδα το 1832. Στην σύγχρονη ιστορία της, η Αμοργός κατάφερε, αν και επλήγη από τη μετανάστευση, να διατηρήσει τη μοναδική της φυσιογνωμία

Το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας είναι το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο της Αμοργού και ένα από τα σπουδαιότερα της Ελλάδας. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού κτισμένο κυριολεκτικά μέσα στα βράχια, σε υψόμετρο 300μ. από τη θάλασσα και είναι ορατό μόνο από το πέλαγος. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό, προκαλεί δέος, θαυμασμό και απορία για το πως κατάφεραν να το κτίσουν σ’ αυτήν –την ακόμη και σήμερα – δύσβατη και κακοτράχηλη περιοχή, τα πρώιμα χρόνια του βυζαντίου.
Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 10ου αιώνα και ανακαινίστηκε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α’ Κομνηνό το 1088, σύμφωνα με επιγραφή του σώζεται σε ασημένιο εξαπτέρυγο. Το όνομά της το πήρε από την εικόνα της Παναγίας που φυλάσσετε στο εσωτερικό της μονής. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι η εικόνα της Παναγίας έφτασε με θαυμαστό τρόπο στο νησί, από το Χόζοβο ή Χόζοβα της Παλαιστίνης.
Το κτίριο έχει μήκος 40μ. και πλάτος 5μ. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα κελιά των μοναχών, τα μαγειρεία, οι αποθήκες, τα πατητήρια, οι στέρνες, όλα βρίσκονται κτισμένα μέσα στον βράχο που έχει μεταμορφωθεί σε ένα οικοδόμημα μοναδικής αρχιτεκτονικής. Ο δαιδαλώδης εσωτερικός χώρος της μονής χωρίζεται από στενές καμάρες, λαξεμένα στο βράχο σκαλοπάτια που οδηγούν στους ορόφους του μοναστηριού. Πρόκειται για ένα μοναδικό δημιούργημα της ανθρώπινης θέλησης, κόντρα στα φυσικά στοιχεία. Στο εσωτερικό της μονής φυλάσσονται ανεκτίμητοι εκκλησιαστικοί θησαυροί. Βυζαντινές εικόνες, σκευοφυλάκια, χειρόγραφα ευαγγέλια, κ.α.
Η μονή γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου και διοργανώνεται πανηγύρι. Προσφέρεται φαγητό και γλυκό Αμοργιανό παστέλι, σε όλους τους επισκέπτες.

Η αρχαιολογική συλλογή της Αμοργού στεγάζεται σ’ ένα ιστορικό κτίριο του νησιού. Στον Πύργο Γαβρά, ένα αρχοντικό του 18ου αιώνα, το οποίο έχει ανακαινιστεί. Στις αίθουσες του αρχοντικού φιλοξενούνται τα ευρήματα από τις ανασκαφές που έχουν γίνει στους αρχαιολογικούς χώρους των τριών πόλεων του νησιού, Αιγιάλη, Αρσεκίνη και Μίνωα. Εκτίθενται γλυπτά, αγάλματα και ανάγλυφα, επιγραφές, κεραμικά και πυθάρια που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή περίοδο, τον 6ο π.Χ. αιώνα, έως και την Ρωμαϊκή εποχή, τον 2ο μ.Χ. αιώνα.

ΑΡΧΑΙΑ ΜΙΝΩΑ
Τα ερείπια της αρχαίας Μινώας, μιας από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Αμοργού, βρίσκονται σε απόσταση 3χλμ. από το λιμάνι των Καταπόλων, στη νότια πλαγιά του λόφου.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες και τα σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών, φαίνεται ότι η περιοχή της πόλης Μινώας κατοικούνταν από τη Νεολιθική εποχή. Αυτό διαπιστώθηκε τόσο από τα ερείπια κατοικιών όσο και από τα κινητά ευρήματα (πήλινα εδώλια, αιχμές βελών, κ.α.).
Ανάλογα ευρήματα φανερώνουν τη συνέχιση της ζωής την εποχή του Χαλκού. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως και τα ερείπια οικισμού των Ιστορικών χρόνων. Τα ερείπια του οικισμού χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. και σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ιδρύθηκε από Ίωνες αποίκους. Η συνεχής κατοίκηση της περιοχής δεν επέτρεψε τη διάσωση οικοδομημάτων των γεωμετρικών χρόνων. Σώζονται όμως τα ερείπια ενός μαρμάρινου ναού των Ελληνιστικών χρόνων, που τοποθετείται στον 3ο π.Χ.
Το πλήθος των ευρημάτων αλλά και των κτιριακών λειψάνων όλων των ιστορικών περιόδων παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τον πολιτισμό που άκμασε στο νησί. Η αρχαία Μινώα κατοικούνταν μέχρι και την Ρωμαϊκή εποχή, όπου οι κάτοικοι άρχισαν σταδιακά να μετακινούνται προς το λιμάνι, μέχρι που η πόλη εγκαταλείφθηκε.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΙΑΛΗ
Κοντά στο χωριό Θολάρια, στη θέση Βίγλα, συναντάμε τα ερείπια της αρχαίας Αιγιάλης. Στην περιοχή έχουν βρεθεί σημαντικά οικοδομικά λείψανα και επιγραφές χαραγμένες σε βράχους. Παρόλα αυτά ακόμη δεν έχουν αρχίσει ανασκαφικές έρευνες στην τοποθεσία που ως γνωστόν υπήρχε η αρχαία πόλη. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν και τα λείψανα Πύργων των Ελληνιστικών χρόνων.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΚΕΣΙΝΗ
Στη Κάτω Μεριά, στη νότια πλευρά του νησιού και στη θέση Καστρί, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Αρκεσίνης. Και σε αυτόν το σημαντικό αρχαιολογικό χώρο δεν έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές ανασκαφές. Κατά καιρούς έχουν ανασκαφεί τυχαία σημαντικά ευρήματα, τα οποία φυλάσσονται στην Αρχαιολογική Συλλογή της Αμοργού. Από τα επιφανειακά ευρήματα και από τα λείψανα των οικοδομημάτων, φαίνεται ότι η πόλη άκμασε τα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Σώζεται τμήμα του τείχους της πόλης και διάφορα κτιριακά οικοδομήματα.

AΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ - ΑΡΚΕΣΙΝΗ
Ο πύργος της Αγ. Τριάδας είναι το σπουδαιότερο μνημείο της Κάτω Μεριάς και βρίσκεται στην περιοχή της Αρκεσίνης, 400 μέτρα δεξιά από το δρόμο προς την Κολοφάνα. Φτιαγμένος από τεράστιους ογκόλιθους, έργο του 4ου αιώνα π.Χ., δεσπόζει στην ήσυχη περιοχή και είναι αθέατος από τη θάλασσα. Διέθετε μικρούς φωταγωγούς, δεξαμενή νερού και υδραυλικό αποχετευτικό σύστημα. Από τις έρευνες της αρχαιολόγου Λίλας Μαραγκού φαίνεται ότι η περιφέρεια αυτή αποτελούσε το βασικό κορμό της πόλης - κράτους της αρχαίας Αρκεσίνης και χρησίμευε για την προστασία των κατοίκων από κάθε λογής επιδρομές.

Περίφημοι ήταν κατά την αρχαιότητα οι Αμοργιανοί χιτώνες για την λεπτότητα της ύφανσή τους και το έντονο κόκκινο χρώμα. Το νήμα από το οποίο ήταν υφασμένοι προερχόταν από το φυτό αμόργη (λινοκαλάμη), φυτείες του οποίου υπήρχαν πάρα πολλές πάνω στο νησί της Αμοργού .Η βαφή τους γινόταν από έναν βαφικό λειχήνα (rocella tinctoria) ο οποίος βρισκόταν σε πολλά μέρη της Ελλάδας αλλά η χρήση του ως βαφικής ουσίας ήταν γνωστή μόνο στην Αμοργό. Πιθανόν να κατασκευάζονταν και σε άλλες περιοχές αλλά οι καλύτεροι ως προς την ποιότητα τους παρέμειναν οι υφασμένοι στην Αμοργό (αρχαίες μαρτυρίες Πολυδεύκη κι επιστολές Πλάτωνα). Η αρχαιότερη μνεία για τους Αμοργιανούς χιτώνες γίνεται στη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη ( στίχοι 150,735,737) από όπου μαθαίνουμε ότι τα Αμοργιανά χιτώνια ήταν διαφανή ώστε οι γυναίκες που τα φορούσαν να φαίνονται σχεδόν γυμνές.

240x180_static
TOP